Lezing: Bokkenrijders in de Landen van Overmaas: legende, mythe of werkelijkheid?

Bijna driehonderd jaar geleden werd het zuiden van de huidige Nederlandse provincie Limburg opgeschrikt door een groot geheim roversgenootschap: de Bende van de Bokkenrijders. Deze 'godlooze bezwoorne bande van naghtdieven ende knevelaers' plunderde in de 18e eeuw kerken, pastorieën en boerderijen. Met slachtoffers werd niet zachtzinnig omgegaan. Evenals de heksen zouden de Bokkenrijders een verbond met de duivel gesloten hebben, waartoe zij een eed op onder meer de dode hand aflegden. Eind 1742 werd de eerste Bokkenrijder gearresteerd, gedetineerd en onder folter verhoord op het kasteel van Herzogenrath. Het folteren had tot gevolg, dat steeds meer namen van bendeleden uit de streek genoemd werden.

Vanaf het voorjaar van 1743 vonden in Hoensbroek en Schinnen de eerste arrestaties plaats, gevolgd door executies. Ondanks het vervolgingsbeleid van de lokale justitie bleef de Bende van de Bokkenrijders tot omstreeks 1774 in de streek actief. Matthijs Ponts uit Hoensbroek en Gerlingh Daniëls uit Schinnen zouden tot de leiders van deze goddeloze bende behoren. De in Hoensbroek geboren pastoor Johan Arnold Daniëls schreef reeds kort na het elimineren van de bende onder het pseudonym S.J.P. Sleinada het eerste boek over de Bokkenrijders. Vele onderzoeken en publicaties volgden.

Huidig onderzoek
Ook nu vindt nog steeds onderzoek naar de criminele daden en de vervolging van de Bokkenrijders plaats. Een van de onderzoekers is Godfried (Frits) Schoonbrood uit Schinnen. Naast een uitgebreid literatuuronderzoek vormt vooral een deel van de criminele akten - voorhanden in het Regionaal Historisch Centrum Limburg te Maastricht – de uitgangsbasis voor zijn onderzoek. Hij reflecteert de verkregen informatie niet alleen aan het destijds gehanteerde strafrecht en strafprocesrecht, maar daarnaast tevens aan de staatkundige en sociaaleconomische situatie in de 18e eeuw en de invloeden van het feodalisme op een mogelijk ontstaan en bestaan van de Bende van de Bokkenrijders.

Lezing
De onderzoeksresultaten worden verwerkt in een boek met de titel: 'De Bokkerijders met de dode hand, een nieuwe visie', verschijningsdatum in 2018. De resultaten worden nu al gebruikt voor lezingen. Deze lezing wordt ondersteund door zowel lichtbeelden als attributen, zoals de duim- en beenschroeven en de stoel van tortuur.

Programma
Gratis* lezing door Frits Schoonbrood. Daarbij brengt May Quadvlieg het Bokkenrijderslied ten gehore.

19.00-19.30 uur: inloop en ontvangst met een drankje
19.30-20.15 uur: start lezing
20.15- 21.00 uur: pauze met drankjes in de kelderkeuken
21.00-21.45 uur: vervolg lezing
21.45 uur: einde programma

* de lezing is gratis met uitzondering van het drankje in de pauze